Edukacja a zdrowie

 

Edukacja zdrowotna – jest to proces, w którym dzieci nabywają umiejętności dbania o zdrowie własne i społeczności, w której żyją. Jest podstawowym prawem, powinna być obecna na co dzień w ich życiu i doświadczeniach przez całe życie.

 

Upowszechnianie wiedzy o właściwych zachowaniach zdrowotnych jest istotne, lecz ważniejsze wydaje się i kształtowania zdrowego stylu już od najmłodszych lat życia człowieka.

W nowoczesnym podejściu do edukacji zdrowotnej zwłaszcza dzięki rozwojowi nauk medycznych, przeniesiono akcenty ze zdrowia negatywnego, rozumianego jako choroby i zagrożenia, na zdrowie pozytywne ujmowane jako potencjał zdrowotny, jakość życia, samorealizacja oraz zdolność do aktywnego i twórczego działania.

 

Edukacja zdrowotna to proces wzajemnie ze sobą powiązanych elementów, w którego zakres wchodzi

• wiedza o zdrowiu związana z funkcjonowaniem własnego organizmu;

• umiejętność zapobiegania i radzenia sobie w sytuacjach trudnych

• wiedza i umiejętności związane z korzystaniem z opieki zdrowotnej;

• wiedza o czynnikach środowiskowych, społecznych i politycznych wpływających na zdrowie.

 

Celem edukacji zdrowotnej w przedszkolu

• jest ukazanie dzieciom wartości zdrowia jako potencjału, którym dysponują

• kształtowanie poczucia odpowiedzialności za zdrowie, wyposażenie ich w wiedzę i umiejętności,

• kształtowanie odpowiednich postaw i nawyków.

 

Aktywność ruchowa

Dziecko w wieku przedszkolnym poznaje treści edukacji zdrowotnej nie tylko na zajęciach, ale przede wszystkim w czasie zabaw, gier, spacerów i wycieczek.

Na ogólny rozwój dziecka wpływa wiele czynników:

• czynniki genetyczne,

• środowiskowe,

• styl życia,

• aktywność własna.

Największy wpływ na rozwój dziecka mają warunki, w jakich ono żyje. Niestety, nie zawsze one sprzyjają zdrowemu, prawidłowemu rozwojowi dziecka. obecne warunki skłaniają do ograniczania ruchu. Mała aktywność ruchowa powoduje, że mięśnie stają się słabsze. Układ krążenia i oddychania staje się mnie wydolny. Organizm dziecka staje się mniej podatny na niekorzystne zmiany. Musimy pamiętać, że ruch jest podstawowym bodźcem rozwojowym. Ruch jest przejawem życia. Okres wczesnego dzieciństwa jest szczególnie kształcący dla rozwoju motorycznego dziecka. dlatego troska o prawidłowy rozwój fizyczny dziecka jest działaniem na rzecz szeroko pojętego zdrowia dziecka – zdrowia fizycznego, psychicznego i społecznego. Ruch jest środowiskiem do eksperymentowania i poznawania świata, ułatwia zdobywanie doświadczeń praktycznych. Ruch jest wtedy skuteczny, gdy się go odpowiednio dawkuje, a jego częstotliwość i intensywność jest adekwatna do predyspozycji i możliwości organizmu dziecka na danym etapie. Aktywność ruchowa służy między innymi wytworzeniu u dzieci przyzwyczajenia do uprawiania gimnastyki, czynnego wypoczynku, rekreacji. Ważne jest zapobieganie wadom postawy w tym wieku.

 

Bezpieczeństwo

Bezpieczeństwo odgrywa istotną rolę w życiu dziecka, w jego usamodzielnianiu i uniezależnianiu się od osób dorosłych. Dziecko musi nauczyć się radzić sobie w sytuacjach zagrożenia, a także przewidywać takie sytuacje.

 

Higiena

Higiena w edukacji zdrowotnej dzieci w wieku przedszkolnym rozpatrywana jest głównie w kontekście wpływu najbliższego środowiska na dziecko. Treści dotyczące higieny odnoszą się do troski o własne ciało, poznawanie podstawowych zasad racjonalnego odżywiania i aktualnych zagrożeń dla zdrowia oraz przestrzeganie zasad higieny osobistej i najbliższego otoczenia. Lekceważenie podstawowych zasad higieny może być przyczyną wielu chorób. Wdrażanie w przedszkolach programów profilaktyki próchnicy zębów pozwala wdrażać dzieci do systematycznego mycia zębów, codziennego dbania o higienę jamy ustnej.

 

Odżywianie

Żywienie wywiera decydujący wpływ na prawidłowy rozwój dziecka, jego zdrowie, sprawność fizyczną, i umysłową. Nieprawidłowe żywienie może spowodować zaburzenia we wzrastaniu i dojrzewaniu, może być przyczyną mniejszej sprawności fizycznej oraz powstawania niektórych chorób.

Prawidłowe żywienie polega na dostarczaniu dziecku pożywienia, które:

• - zawiera białko, węglowodany, tłuszcze, witaminy, sole mineralne i inne we właściwych ilościach i wzajemnie odpowiednich proporcjach;

• - zawiera produkty spożywcze ze wszystkich grup;

• - rozłożone jest w sposób właściwy na posiłki sporządzone ze zdrowych produktów, podawane o określonych porach dnia;

• - spełnia wymagania sanitarno – higieniczne tzn. pozbawione jest zanieczyszczeń, drobnoustrojów i substancji toksycznych.

Przy planowaniu posiłków dla dzieci powinny obowiązywać następujące zalecenia:

• w każdym posiłku powinno się podawać przynajmniej jeden produkt białkowy

• nie należy podawać tych samych potraw zbyt często, należy przyzwyczajać dziecko do potraw nowych

• ważne jest przestrzeganie stałych godzin posiłków.

 

Literatura dziecięca

W edukacji zdrowotnej wykorzystanie środków dydaktycznych (w tym literatury dziecięcej) sprzyjają takie cechy dzieci, jak:

• skłonność do naśladowania, identyfikowanie się z bohaterami literackimi

• wrażliwość emocjonalna, ciekawość świata.

Oddziaływanie utworów literackich, piosenek, ilustracji o treściach dotyczących higieny, aktywności ruchowej wzbogaca i poszerza wiedzę oraz osobiste doświadczenia dziecka, ułatwia zrozumienie, a także zaakceptowanie przekazywanych rad, zakazów i nakazów związanych z troską o zdrowie.

Należy pozostawić dzieciom dużą swobodę działania, nie ograniczać ich inwencji, zachęcać do wykorzystywania okazji edukacyjnych, które w sposób naturalny kształtować będą u nich właściwe umiejętności przyzwyczajenia i nawyki prozdrowotne.

Profilaktyka zdrowia powinna być przestrzegana jako rozumienie znaczenia zdrowia w życiu człowieka oraz dbałość o własne zdrowie.

 

 

Hanna Wędrowska-Saramak

Opracowano z wykorzystaniem:

https://sciaga.pl/tekst/-definicje_edukacji_zdrowotnej

www.ore.pl

https://www.przedszkola.edu.pl/edukacja-zdrowotna